وحید خضاب

بیوگرافی وحید خضاب | نویسنده، مترجم و تاریخ‌پژوه ایرانی

وحید خضاب نویسنده، مترجم، پژوهشگر تاریخ معاصر و کارشناس مسائل امنیتی است که نام او با آثاری در حوزه سازمان‌های جاسوسی، جریان‌های تروریستی و تاریخ سیاسی معاصر پیوند خورده است. او بیش از ۱۰ عنوان کتاب تألیفی و ترجمه‌شده دارد و در سال‌های اخیر به‌واسطه حضور در برنامه‌های اینترنتی و ارائه تحلیل‌های تاریخی–امنیتی، برای مخاطبان عمومی نیز چهره‌ای شناخته‌شده شده است. تمرکز خضاب بر روایت‌های جذاب و تحلیل مبتنی بر منابع دست‌اول، سبک او را از بسیاری پژوهشگران دیگر این حوزه متمایز کرده است.

زندگی و مسیر علمی وحید خضاب

وحید خضاب متولد ۱۳۶۶ است. او در دوران نوجوانی علاقه جدی به شعر داشت و جوایزی در سطح کشوری کسب کرد، هرچند بعدها تصمیمش برای کنار گذاشتن شعر پس از ورود به دانشگاه را«اشتباه» خواند. مسیر فکری او به‌تدریج از ادبیات به سمت پژوهش و تاریخ تغییر کرد؛ خضاب هیچ‌گاه طلبه رسمی حوزه علمیه نبود اما دروس حوزوی را به‌طور غیررسمی دنبال کرد.

نیاز به دسترسی مستقیم به منابع تاریخی و امنیتی، او را به یادگیری فشرده زبان‌های عربی و انگلیسی سوق داد؛ خضاب مدتی روزانه تا ۱۲ ساعت برای یادگیری این زبان‌ها وقت گذاشت تا بتواند به اسناد و متون اصلی مراجعه کند. همین ویژگی بعدها در شکل‌گیری روش پژوهشی او نقش محوری داشت.

آغاز مسیر حرفه‌ای: از علاقه به شعر تا پژوهش در تاریخ معاصر و اسلام

ورود جدی خضاب به کار حرفه‌ای با پرداختن به تاریخ معاصر آغاز شد و پس از مدتی حوزه تاریخ اسلام نیز به حوزه مطالعاتی او اضافه شد. او کار نوشتن را با انتشار پاورقی در سایت‌ها و همکاری با نشریات آغاز کرد. نخستین کتاب جدی‌اش «روزی روزگاری القاعده» ابتدا به‌صورت پاورقی منتشر شد و پس از چاپ، با استقبال گسترده روبه‌رو شد و در نمایشگاه کتاب تهران جزو آثار پرفروش قرار گرفت.

خضاب مدتی در مؤسسه مطالعات تاریخ فعالیت کرد و در پروژه‌های تاریخ شفاهی و پژوهش درباره شخصیت‌ها حضور داشت. سپس در تأسیس «مؤسسه تاریخ حوزه و روحانیت» مشارکت کرد و در پروژه‌ی چندجلدی «ماجرای علامه و انقلاب» به‌عنوان یکی از نویسندگان حضور یافت. هم‌زمان فعالیت‌های رسانه‌ای او نیز گسترش یافت و به‌عنوان مجری و کارشناس مسائل تاریخی–امنیتی در برنامه‌های اینترنتی مختلف از جمله «میدان» ظاهر شد.

فعالیت‌های رسانه‌ای وحید خضاب

وحید خضاب تنها در حوزه تألیف و ترجمه فعالیت نمی‌کند؛ بلکه به عنوان مجری برنامه‌های اینترنتی و همچنین کارشناس مسائل تاریخی و امنیتی مانند برنامه میدان نیز شناخته می‌شود. حضور او در رسانه‌ها، مکمل فعالیت‌های پژوهشی او بوده و بستری را فراهم کرده است تا یافته‌های خود را در مورد جریان‌های سیاسی، تاریخ معاصر و مسائل امنیتی به مخاطب عام ارائه دهد. این نقش رسانه‌ای، خضاب را به یکی از چهره‌های شناخته‌شده در تحلیل‌های تاریخی-امنیتی تبدیل کرده است.

آغاز نویسندگی حرفه‌ای 

خضاب کار نویسندگی خود را از سایت‌ها آغاز کرد. «روزی روزگاری القاعده» اولین اثر جدی او بود که موفقیت زیادی به همراه داشت. پس از آن کتاب‌هایی چون «زیر پوست جنگ»، «من در رقه بودم» و «رازهای جعبه سیاه» منتشر شدند. خضاب «زیر پوست جنگ» را یکی از مهم‌ترین آثار خود می‌داند؛ کتابی که روایتی کم‌سابقه از جنگ ایران و عراق بر اساس خاطرات سه مقام بعثی ارائه می‌دهد.

آثار ترجمه‌شده وحید خضاب

۱. مجموعه چهارجلدی «تو زودتر بکش»

نویسنده: رونن برگمن

موضوع: تاریخ ترورهای هدفمند اسرائیل و عملیات موساد در ۶۰ سال گذشته؛ بر اساس پرونده‌های دولتی و مصاحبه‌های امنیتی.

این مجموعه یکی از پرمخاطب‌ترین ترجمه‌های خضاب در حوزه امنیتی است.

۲. کتاب جاسوس استورم

نویسنده: مورتن استورم

موضوع: زندگی جوان دانمارکی که از سلفی‌گری افراطی فاصله گرفت و با سرویس‌های اطلاعاتی برای نفوذ در القاعده همکاری کرد.

۳. کتاب روزی روزگاری القاعده

نویسنده: ایمن دین

موضوع: خاطرات عضو جداشده القاعده و جاسوس سرویس امنیتی انگلیس؛ اثری با محوریت نفوذ اطلاعاتی که در نمایشگاه کتاب تهران پرفروش شد.

۴. کتاب ده غلط مشهور درباره اسرائیل

نویسنده: ایلان پاپه

موضوع: بررسی انتقادی ده افسانه تاریخی درباره شکل‌گیری اسرائیل و وقایع ۱۹۴۸.

۵. کتاب کاملاً سرّی

نویسنده: یسری فوده

موضوع: تحلیل پیوند میان ظهور داعش، اشغال عراق و وقایع ۱۱ سپتامبر.

۶. کتاب در راه پردردسر

نویسنده: یسری فوده

موضوع: روایت سفر فوده به پاکستان و دیدارش با چهره‌های کلیدی القاعده از جمله خالد شیخ محمد.

۷. کتاب من در رقه بودم

نویسنده: هادی یحمد

موضوع: زندگی و جدایی «ابوزکریا» از داعش و تجربه او از زیست در رقه.

آثار تألیفی و پژوهشی وحید خضاب

۱. زیر پوست جنگ

گردآوری و ترجمه خاطرات سه مقام بعثی درباره جنگ تحمیلی؛ یکی از آثار مهم خضاب در شناخت تاریخ منطقه.

۲. رازهای جعبه سیاه

خاطرات انیس نقاش از مبارزات سیاسی، ارتباط با انقلاب فلسطین و سال‌های زندان در فرانسه.

۳. مروری بر تاریخچه و تفکرات سازمان مجاهدین خلق | آنچه گذشت (جلد اول)

بررسی جامع سازمان مجاهدین خلق از تأسیس تا عملیات فروغ جاویدان.

۴. فرمانده در سایه

روایتی از زندگی و شهادت عماد مغنیه، فرمانده برجسته حزب‌الله لبنان.

۵. تاریخ شفاهی ماجرای علامه و انقلاب (۲ جلد)

بررسی رابطه علامه طباطبایی با انقلاب اسلامی بر اساس اسناد و گفتگو با نزدیکان.

۶. در لباس مرجعیت | آنچه گذشت (جلد دوم)

بررسی زندگی آیت‌الله شریعتمداری و آیت‌الله منتظری و نسبت آن‌ها با انقلاب اسلامی.

۷. دو نما از چپ‌های جمهوری اسلامی | آنچه گذشت (جلد ششم)

تحلیل فراز و فرود دو طیف اصلی سیاسی (چپ و راست) در دهه نخست انقلاب.

۸. شهیدان دیالمه و آیت در چند پرده | آنچه گذشت (جلد هفتم)

پرداختن به بخش‌های کمتر گفته‌شده از پرونده دو شهید تاثیرگذار ابتدای انقلاب.

سبک و خط فکری وحید خضاب

سبک و دیدگاه وحید خضاب را می‌توان در سه کلیدواژه‌ی اصلی «جذابیت، امنیت و تاریخ» خلاصه کرد. او با این باور که روایت‌های تاریخی نباید خشک و خسته‌کننده باشند، همواره بر ارائه نثری روان و داستان‌گونه تأکید دارد تا مخاطب را کاملاً درگیر تحلیل‌ها و ماجراها کند. تمرکز اصلی او بر واکاوی اسناد دست‌اول امنیتی و جریان‌شناسی سیاسی است و تلاش می‌کند با بهره‌گیری گسترده از تاریخ شفاهی و مصاحبه‌های اختصاصی با شخصیت‌های درگیر در وقایع، زوایای پنهان و حلقه‌های مفقوده‌ی تاریخ معاصر را برای مخاطبان آشکار سازد.

در آخر…

وحید خضاب چهره‌ای است که توانسته پلی میان دنیای پیچیده و خشک اسناد امنیتی با مخاطبان عمومی بزند. از ترجمه آثار جنجالی درباره موساد و القاعده گرفته تا واکاوی تاریخ انقلاب اسلامی، او با نگاهی تحلیلی و قلمی صریح، جایگاه خود را به عنوان یک مرجع قابل اعتماد در جریان‌شناسی سیاسی و امنیتی تثبیت کرده است . آثار او برای کسانی که به دنبال فهم پشت‌پرده‌های سیاست و تاریخ هستند، منابعی کلیدی محسوب می‌شوند.